មេរៀនទី ២ [ ទីផ្សារ និងឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ ]

សំនួរ និង ចំលើយ

 ១- តើគេចែកទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុជាប៉ុន្មាន ? អ្វីខ្លះ ?

«ច» ចែកជា ២ គឺ ទីផ្សារដំបូង និងទីផ្សារបន្ទាប់ ។

២- ទីផ្សារដំបូង (Primary Markets) ជាអ្វី ?

«ច» សំដៅទៅលើទីផ្សារទាំងឡាយណាដែលបង្កើតមធ្យោបាយ ហិរញ្ញវត្ថុ ឬប័ណ្ណធានាទើបនឹង​បោះចេញថ្មីត្រូវបានគេទិញរឺលក់។

៣- ទីផ្សារបន្ទាប់ (Secondary Markets) ជាអ្វី ?

«ច» ជាទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុដែលបង្កើតមធ្យោបាយហិរញ្ញវត្ថុសំរាប់ ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម។

៤- ធនាគារវិនិយោគជាអ្វី ?

«ច» ជាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដែលមានជំនាញទីផ្សារ និងធានាទិញម៉ៅរឺជួយលក់ភាគហ៊ុន​កម្មសិទ្ធក្រុមហ៊ុន ។

៥- ទីផ្សាររូបិយវត្ថុជាអ្វី ?
«ច» ជាកន្លែងដែលគេទិញ លក់ធនប័ត្ររយៈពេលខ្លីជាដំបូង គោលដៅសំខាន់គឺធ្វើអោយមាន ឧបករណ៍បំណុល ហើយបន្ទាប់មកគឺបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលក្នុងការប្តូរទៅជាសាច់ប្រាក់បាន យ៉ាងងាយស្រួលដោយមានហានិភ័យតិចទៀតផង ។


៦- មធ្យោបាយ ឧបករណ៍ទីផ្សាររូបិយវត្ថុមានអ្វីខ្លះ ?
«ច» រួមមានដូចខាងក្រោម ៖ 

·         ប័ណ្ណរតនាគារ

·         ប័ណ្ណពាណិជ្ជកម្ម

·         វិញ្ញាបនបត្រប្រាក់បញ្ញើ

·         Eurodollars

·         កិច្ចព្រមព្រៀងទិញត្រលប់

·         មួលនិធិសហព័ន្ធ

·         ការទទួលស្គាល់របស់ធនាគារិក

៧- ប័ណ្ណរតនាគារជាអ្វី ?

«ច» ជាប័ណ្ណរតនាគារ (treasury bills) ដែលគេចេញអោយប្រើមានរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ទៅ ១ឆ្នាំ ជានិច្ជកាលគេចូលចិត្តចេញប័ណ្ណនេះរពេល ៣ខែ ទៅ៦ខែ ។ តំលៃទឹកលុយនៃប័ណ្ណនេះយ៉ាងតិច បំផុតគឺ 10,000$ ហើយចំពោះប័ណ្ណនេះគឺគេមិនបានបញ្ជាក់នូវការប្រាក់ទេពោលគឺគេលក់តាម របៀបអប្បហារធៀបទៅនឹងតម្លៃចារិក (Sold at discount from face value) ។

៨- លំហាត់

ប័ណ្ណរតនាគារមានកាលវសាន២៦សប្តាហ៍= 182ថ្ងៃ លក់តាមតម្លៃអប្បហារស្មើនឹង ៩៦០០$ ហើយ តម្លៃចារិកនៅពេលដល់កាលវសានមានតម្លៃស្មើនឹង 10,000$ ។​ 

   ក- គណនាអត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំ ?
   ខ- បើគេលក់ប័ណ្ណនេះមុនកាលវសាន គឺក្រោយពេលទិញបាន១២០ថ្ងៃ ក្នុងតម្លៃ 9,800$ នោះ អត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំមានកម្រិតស្មើនឹងប៉ុន្មាន ?

ចំលើយ

ក- គណនាអត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំ
តាមរូបមន្ត៖

ដោយ​ ៖ F = 10,000$  ,  P = 9,600$   ,  n = 182 ថ្ងៃ

ដូចនេះអត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំគឺ 8.35%
 

ខ- គណនាអត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំ
 តាមរូបមន្ត៖

 ​ 

ដោយ​ ៖ F = 9,800$  ,  P = 9,600$   ,  n = 120 ថ្ងៃ

 ដូចនេះអត្រាចំណូលប្រចាំឆ្នាំគឺ 6.33%
 
 
 


៩- តើប័ណ្ណពាណិជ្ជកម្មជាអ្វី ?
«ច» ជាក្រដាស់ស្នាមបញ្ជាក់ពីបរិធានកំចីរបស់អ្នកជំនួញក្នុងប្រទេសដែលមានកិត្តិស័ព្ទល្អ និងមាន ធនធានហិរញ្ញវត្ថុរឹងមាំ។


១០- វិញ្ញាបនបត្រប្រាក់បញ្ញើជាអ្វី ?
«ច» ជាការបញ្ជាក់ពីរយៈពេលនៃការផ្ញើរប្រាក់របស់អតិថិជនដែលទទួលស្គាល់ដោយធនាគារ ឬ ស្ថាប័នបញ្ញើរូបិយវត្ថុដទៃទៀត។

១១- លំហាត់​ ១
គេទិញ CD មួយមានតម្លៃដើម (principle value) 1,000,000 $ ដែលផ្តល់អត្រាការប្រាក់ ៦% និងកាល វេលា៩១ថ្ងៃ។​ ចូរគណនា
ក- នៅពេលដល់កាលវសាន CD នេះនឹងមានតម្លៃអនាគត (future value) ចំនួនប៉ុន្មាន​​ ?
ខ- ប្រសិនបើគេលក់ CD មុនកាលវសាន ឧបមាថាបន្ទាប់ពីការទិញបានចំនួន ៦០ថ្ងៃនោះ ហើយបើ នៅគ្រានោះមានអត្រាការប្រាក់នៅលើទីផ្សារស្មើនឹង 5.8% នោះតម្លៃបច្ចុប្បន្នមានចំនួនប៉ុន្មាន ?

ចំលើយ

ក- គណនាតម្លៃអនាគតរបស់ CD
តាមរូបមន្ត ៖

ដោយ ៖  P = 1,000,000 $    ,  I = 6%  ,    n = 91

 ដូចនេះ តម្លៃអនាគតរបស់ CD គឺ 1,014,633.35$

ខ- គណនាតម្លៃបច្ចុប្បន្នរបស់ CD

 តាមរូបមន្ត ៖​

ដោយ ៖ Fn = 1,014,633.35$   ,   I = 5.8%  , n = 91- 60 = 31 ថ្ងៃ

ដូចនេះ តម្លៃបច្ចុប្បន្នរបស់ CD គឺ 1,009,786.43$

១២- លំហាត់ ២

 CD មួយមានតម្លៃដើមចំនួន 100,000 $ ផ្តល់អត្រាកាប្រាក់ ៨% និងមានកាលវសាន ១៨២ថ្ងៃ។ ចូរគណនា ៖

ក- តម្លៃ CD នៅពេលដល់កាលវសាន ?

ខ- បើគេលក់ CD នេះអោយអ្នកវិនិយោគផ្សេង (លោក David ) នៅថ្ងៃទី ៩២ តាមអត្រាការប្រាក់ 7.5% ។ តើត្រូវលក់ CD នោះក្នុងតម្លៃប៉ុន្មាន ?

គ- តើលោក David ទទួលបានអត្រាការប្រាក់ប៉ុន្មាន ?

ចំលើយ

ក- គណនាតម្លៃអនាគតរបស់ CD
តាមរូបមន្ត ៖

ដោយ ៖  P = 100,000 $    ,  I = 8%  ,    n = 182

 ដូចនេះ តម្លៃអនាគតរបស់ CD គឺ 103,912.09$

ខ- គណនាតម្លៃបច្ចុប្បន្នរបស់ CD

 តាមរូបមន្ត ៖​ 

ដោយ ៖ Fn = 103,912.09$   ,   I = 7.5%  , n = 182- 92 = 90 ថ្ងៃ

ដូចនេះ តម្លៃបច្ចុប្បន្នរបស់ CD គឺ 102,075.50$

គ- គណនាអត្រាការប្រាក់ដែលលោក David ទទួលបាន
តាមរូបមន្ត ៖

ដោយ ៖ Fn = 103,912.09$  ,  P = 102,075.50$  ,  n = 90

ដូចនេះ អត្រាការប្រាក់ដែលលោក David ទទួលបានគឺ 7.5%


១៣- លំហាត់៣
អ្នកវិនិយោគលើ CD មួយមានតម្លៃចារិក 25,000$  រយៈពេល១៨ខែ ជាមួយអត្រាការប្រាក់ ៨% ។ ក្រោយពេលកាន់បាន ៩ខែអ្នកលក់ CD ចេញវិញជាមួយអត្រាការប្រាក់ ៧% ។ តើអ្នកអាចលក់ CD បានថ្លៃប៉ុន្មាន ?

ចំលើយ

គណនាតម្លៃ CD
តាមរូបមន្ត ៖

ដោយ ៖ Po = $25,000   ,  io = 8%   ,  n = 18 month  ,  it = 7%   ,  t =  9 month

ដូចនេះ CD អាចលក់បានក្នុងតម្លៃ 26,670.91 $